Deve Güreşleri.........

Deve Güreşleri......... Very Happy

Ülkemizde geleneksel olarak sürdürülen deve güreşlerinin ilk defa bundan iki yüzyıl kadar önce Aydın ilimizin İncirliova ilçesine bağlı Hıdırbeyli köyünde yapıldığı söylenmektedir.Ancak A.Münis Armağan’ın Batı Anadolu Tarihinde İlginç Olaylar adlı kitabında “Develerin Sonu” bölümünde II. Mahmut döneminde Tire ve civarında deve güreşlerinin yapılmakta olduğu belirtilmektedir.

Deve güreşlerinin başlangıç tarihi bilinmemekle birlikte, kervancılığın ve göçerliğin yaygın olduğu dönemlerden beri yapılageldiği sanılmaktadır.Deve sahiplerinden ve güreş severlerden edindiğimiz bilgilere göre;eskiden göçerler de obalar arası ve kervancılar arasındaki rekabet nedeniyle develeri güreştirirlermiş.

Günümüzde daha ziyade Aydın ilinde ağırlıklı olarak görülen deve güreşleri,Ege Bölgesi’nin (İzmir, Manisa, Muğla, Denizli) birçok il,ilçe, kasaba ve köylerinde yapıldığı gibi,Marmara Bölgesinde (Balıkesir ve Çanakkale),Akdeniz Bölgesinde (Burdur, Isparta ve Antalya) ve diğer bazı illerimizde de yapılmaktadır.

Deve güreşlerinin kendine özgü geleneksel kuralları varsa da yörelere göre bazı değişiklikler göstermektedir.Ancak deve güreşleri, benzeri sporlar gibi kendine özgü bir sahaya, seyirci düzenine sahip değildir.

Deve güreşleri için yapılan organizasyonlar özellikle gelir elde etmek üzere eğitim,kültür,sağlık,spor ve sosyal amaçlı konularda faaliyet gösteren dernekler tarafından yapılmaktadır.Bazı yörelerde belediyeler,güreşleri disipline etmek ve belli bir düzene sokmak amacıyla organizasyonlara katılmaktadır.

Güreş organizasyonunda elde edilen gelirler,masraflar çıktıktan sonra belirlenen amaçlar doğrultusunda kullanılır.Deve güreşlerinde müşterek bahis ve iddia söz konusu değildir.

Deve güreşleri tek hörgüçlü dişi ‘yoz’ develer ile ‘buhur’ adı verilen çift hörgüçlü erkek develerin çiftleşmesinden meydana gelen ve ‘Tülü’ adı verilen erkek develer arasında yapılır.Bu develer güreş devesidir.Güreş develeri soydan gelir;yani güreş yapan develerin ataları da güreşçi develerdendir.

Güreş develeri özel bir biçimde itinayla yetiştirilir ve güreşe hazırlanır.Güreşler tülülerin kızmaya başladığı kış aylarında yani Aralık,Ocak,Şubat ve Mart aylarında yapılır.Güreşen her devenin mutlaka bir adı vardır.Bu adlar sahipleri tarafından verildiği gibi,güreş anında yaptığı hareketlerden ve oyunlarından dolayı seyirciler tarafından da verilir.TV’nin sevilen dizilerinin kahramanları da develere isim olarak verildiği görülür.

Birkaç deve ismini vermemiz konuya açıklık getirecektir;Kolombo,Dozer,Şahin Tepesi,Gezer,Sarı Zeybek,Yörükali,Almanyalı,Ceylan,Felek,Ali Tülü,Talancı,Karka Kartalı,Suat,Zümrüt,Menderes,Fırat,Takmakol,Şoför,Civan,Karamurat,Yarımdünya ve benzer.

Güreş develerinin ismi Havut denilen semerin arkasına konulan süslü bir beze yazılır.Bu beze Peş denir.Bu yazıların altına mutlaka Maşallah yazısı yazılır.Güreşlerden bir gün önce güreşlere katılmak için develer geleneksel biçimiyle süslenir.

Davul zurna eşliğinde şehir içinde defile yürüyüşü yaptırılır.Ayrıca cadde ve sokaklarda gezilir.Bu görülmeye değer bir olaydır. Şehre geldiğinizde bir yandan davul zurnanın çaldığı zeybek havalarını,diğer yandan develerin yürüyüş esnasında üzerlerine takılan zil ve çanların çıkardığı sesleri duyarsınız. Develerin süslü hali ayrı bir güzelliktir.Onları seyretmeye doyamazsınız. Şehir bayram yerine dönmüştür.

Kahvehanelerin önlerinde ise mahşeri bir kalabalık vardır.Deve güreşlerinin meraklıları ordadır, güreşecek develer hakkında hararetli konuşmalar vardır.Başlarında köşeli kasket, boyunlarında poşu,bir ceket,külot pantolon ve körüklü çizmeli deve sahiplerini veya buna özenerek,bu gün için giyinen güreş severler hemen dikkatinizi çekerler.Bu arada televizyonlarda daha önceki güreşlerin video filmlerini seyredenleri görürsünüz.

Akşam ise deve sahipleri ile misafirlerin katıldığı,dostlukların pekiştirildiği bir “Halı Gecesi” düzenlenir.Bu bir nevi tanışma gecesidir.Bu gecede yenilir, içilir, yöre türküleri söylenir,zeybek oynanır,misafirler ağırlanır ve açık artırma ile halı satılır.Bu gece güreşlerden bir gün önce mutlaka yapılır.Halk da geceden yiyeceklerini hazırlamıştır. Herkesi bir heyecan sarmıştır.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Sağol..

ö değil

Sağol..

ö değil