EKOLOJİK DENGE
İnsan, hayvan, bitki gibi tüm canlıların bulundukları ortamda yaşamsal faaliyetlerini sürdürmek için gerekli olan şartlar bütünü ve bu şartların da birbiriyle ilintili olmasıdır.
örneğin bir ekosistemde tüketim dengesi vardır. bu denge ekosistemin açık veya kapalı olması durumuna göre bir veya birkaç tür lehinde veya aleyhinde değişiklik gösterebilir. eğer dışarıya kapalı olmazsa, bu ekosistem bir ekolojik dengeye ulaşacaktır. yoksa kimi türler yok olmaya mahkûm olur.
daha açıklayıcı bir örnek verelim: bitki, fare ve yılandan oluşan kapalı bir ekosistem düşünün. burada bitki topraktan suyu ve besini alsın. fareler bitki kökleriyle beslensin. yılanlar da farelerle beslensin.
burada her tür birbiriyle beslenme zinciri olarak bağlantılıdır. eğer fareler bitkileri yemezse, bitkiler kontrolsuz gelişecek ve zamanla topraktaki su ve mineraller bitkilere yetmemeye başlayacaktır. fareler bitki köklerini yemezlerse açlıktan öleceklerdir. eğer yılanlar fareleri yemezse açlıktan ölecektir. eğer yılanlar farelerin hepsini yerse bu sefer yine açlıktan öleceklerdir.
eğer bu ekosistem dışarıya tamamen kapatılırsa sonuçta yılan ve fareler ölecek, bitkiler de bir süre sonra sararıp solacaktır. bu tür kapalı bir ekosistem sadece laboratuvarda olacağından, gerçek hayatta fareler kaçar kurtulur, yılan kıstırdığı fareyi yer, bitki de her daim farelere besin olmayacağından türünü bir biçimde sürdürür. yani her tür doğa içinde, eğer ciddi bir müdahale yoksa, bir biçimde hayatını sürdürmeye devam eder.
Ekolojik denge kabaca budur.
günümüzde özellikle insanoğlu ekolojik dengeyle türlü biçimlerde oynar. küresel ısınma, ormanların yok edilmesi, baraj inşaası gibi teknolojinin getirileri ve götürüleri ekolojik dengeyle oynar.